Tag archieven: 75 jaar vrijheid

2020, 75 jaar vrijheid: ‘Kinderen horen niet over oorlog na te denken’

2020, nieuws, , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. De komende weken stellen wij ze graag aan je voor. In deze laatste aflevering is dat Ineke Verkade die voor de bundel “Oma leest voor” schreef. Wat betekent 75 jaar vrijheid voor haar?

‘Je kunt een kind uit de oorlog halen maar hoe haal je de oorlog uit een kind? Als je als kind de oorlog hebt meegemaakt en er ondanks al het leed toch aardig door heen bent gerold, is het opmerkelijk dat op latere leeftijd blijkt dat het wel degelijk impact heeft gehad.
Navragen aan je ouders hoe het allemaal precies was, kan niet meer. Je moet het doen met de herinneringen die te pas en te onpas je gedachten opeisen. De kinderen van toen werden niet gehoord en kregen geen psychische begeleiding.

Onlangs zei een negenjarig kind mij dat hij bang is dat er een derde Wereldoorlog komt, omdat hij zoveel agressie en haat in de wereld ziet. Daar schrok ik van. Een kind hoort daar niet over na te denken. Hij hoort te spelen en zich geen zorgen te maken. Laten we hopen dat zijn angst niet uitkomt.

Voor mij betekent vrijheid te kunnen gaan en staan waar ik wil, te kunnen zeggen wat ik voel en mijn mening met anderen kan delen zonder bang te hoeven zijn voor represailles. Ik ben een individu, ik word gehoord; ik mag er zijn.’

‘Vrede is een onbetaalbaar goed’

2020, nieuws, , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. De komende weken stellen wij ze graag aan je voor. In deze editie is dat thrillerschrijver Theo Akse, die voor 2020 het verhaal “Steen voor Steen” schreef.

Waar gaat jouw verhaal over?
‘Steen voor Steen is het verhaal over twee mensen uit Oost- en West-Europa en speelt zich af in de weken rond de val van de muur. Het noodlot brengt hen samen. Voor miljoenen inwoners van Oost-Europese landen was 1989 het jaar van de bevrijding. Voor de West-Europeanen betekende het een einde aan de dreiging van de Koude Oorlog. Vrede is een onbetaalbaar groot goed.’

Wat betekent 75 jaar vrede voor jou persoonlijk?

‘Al 63 jaar leef ik in vrede en ken ik het dagelijkse leven in oorlog gelukkig niet. Mijn generatie en jongere generaties kennen alleen oorlog als iets ergs dat zich in andere landen afspeelt. Vrede is een onbetaalbaar goed, altijd en overal, en vrijheid zeker niet vanzelfsprekend. Vandaar dat ik heb gekozen voor een onderwerp, dat zich afspeelt in de periode tussen de Tweede Wereldoorlog en nu.’

‘Vrijheid als keuze’

2020, nieuws, , , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. We stellen ze graag aan je voor. Dit keer is dat Marguerite de Ruijter die voor deze bundel “De verhalenmarkt” schreef. Waarom schreef zij dit verhaal? En wat betekent 75 jaar vrijheid voor haar?

‘Mijn moeder vertelde nooit veel over de oorlog, mijn vader des te meer. Dankzij hem ben ik met verhalen over zijn jeugd in het bezette Nederland opgegroeid. Tot mijn moeder tijdens een bezoek aan Leeuwarden plotseling heel verdrietig werd en over haar Joodse buurjongetje begon dat voor haar ogen met zijn familie door de Duitsers is weggevoerd. Ze vertelde toen ook over de onderduikers bij haar thuis en hoe zij zelf als kind de oorlog heeft ervaren. Het inspireerde mij tot dit verhaal.


Gelukkig heb ik zelf nooit van dichtbij een oorlog meegemaakt. Het lijkt mij vreselijk als je niet vrij kan zijn om te gaan en staan waar je wil. Als familie of vrienden in je omgeving worden opgepakt of verdwijnen, alleen maar omdat ze anders zijn. Je gedwongen wordt over zaken te zwijgen en er geen vrijheid van meningsuiting is. Tegelijkertijd is vrijheid natuurlijk geen vrijbrief om alles maar te zeggen wat in je opkomt en andere mensen te kwetsen. We moeten dus zorgvuldig met onze vrijheid omgaan, die koesteren en bewaren. We hebben die keuze. Gebruik ‘m daarom goed.

Begin februari gingen we vanwege de herdenking van 75 jaar vrijheid in 2020 met ons gezin naar Soldaat van Oranje, de langstlopende musical van ons land. Maar ook een verhaal over vrijheid en keuzes maken, belicht vanuit een hechte vriendengroep (studenten). Het maakte diepe indruk en was voer voor vele gesprekken in de weken daarna. Vooral het moment waarop de acteurs het publiek aankeken met de vraag: Wat zou jij doen?’

‘Warme herinneringen’

2020, nieuws, , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. De komende weken stellen wij ze graag aan je voor. Dit keer is dat dichter Hans Cieremans, die voor 2020 een verhaal (“De oude boerderij”) en een gedicht maakte. Zijn laatste gedichtenbundel heet ‘Vergeet-me-nietjes’ over mensen met dementie. Hans presenteert wekelijks en radioprogramma over de zorg. Hij is een van de vaste dichters van Oostland Literair.

Wat betekent 75 jaar vrijheid voor jou persoonlijk?

‘Een groot deel van mijn actieve loopbaan heeft zich afgespeeld in de verpleeghuiswereld. Daar wonen ernstig zieke mensen, die daar het laatste stadium van hun leven slijten. Hoewel er voor deze mensen gezorgd wordt, is ook een groot deel van hun persoonlijke vrijheid afgenomen. Ze zijn afhankelijk van de zorg en zijn beperkt door hun handicaps. Met name mensen met dementie, die noodgedwongen leven moeten achter gesloten deuren zijn bijna al hun vrijheid kwijt. Het is natuurlijke een andere vrijheid dan wanneer je leeft onder de druk van een oorlog, maar het gevoel van vrijheidsberoving zal veel overeenkomsten vertonen met de gevoelens van vrijheidsbeperking in het verpleeghuis. Doordat ik dagelijks met mensen in het verpleeghuis omging realiseerde ik me het grote voorrecht dat ik heb van de vrijheid.

Waarom schreef je “De oude boerderij”?

‘De reden komt voort uit de warme herinneringen die ik heb overgehouden aan de vrienden op de boerderij over wie ik het in mijn verhaal heb. Mijn vader overleed toen ik net twaalf jaar oud was. Het voelde goed om na zijn overlijden regelmatig bij zijn goede vriend op de boerderij te logeren. De vriendschap met die familie bestaat nog steeds en de grootste waarde die het voor mij persoonlijk heeft, is dat daar de nog weinige mensen wonen met wie ik verhalen over mijn vader kan delen. Vooral sinds het wegvallen van mijn laatste familie (mijn broer en moeder in 1998 en 2002). De herinneringen aan mijn moeder en broer kan ik nog delen met mijn vrouw en kinderen en dat is een groot goed. Zij hebben echter geen herinneringen aan mijn vader en die kan ik nog wel delen op de boerderij uit mijn verhaal.’

Waken over onze vrijheid

2020, nieuws, , , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. De komende weken stellen wij ze graag aan je voor. In deze editie is dat Jeroen den Harder, die twee gedichten voor 2020 schreef.

Wat betekent 75 jaar vrijheid voor jou persoonlijk?
‘We leven zonder oorlog in Nederland. Dat wil niet zeggen dat we echt leven in vrijheid, we moeten aan veel regels voldoen. In dat opzicht is vrijheid relatief. Echter wij hebben hier in Nederland niet direct een oorlog, maar we hebben er wel mee te maken. Nederland is in diverse gebieden over de wereld verwikkeld in of betrokken bij conflicten. Ook in Nederland moeten wij waken over onze “vrijheid” zoals wij die kennen, maar dreiging voor terreur ligt hier ook op de loer.’

Waarom schreef je twee gedichten voor 2020?

‘Ik heb twee gedichten mogen leveren, één gedicht over de vrijheid en een tweede gedicht met de titel: “Gevochten, gevallen, gestorven”. Het is belangrijk om elk jaar stil te staan bij de Tweede Wereldoorlog, maar ook bij oorlogen waarbij wij als Nederland betrokken zijn. Het is belangrijk om deze verhalen te vertellen, hoe afschuwelijk ook, om mensen weer eens te laten inzien dat wij, binnen de lijntjes van de wetgeving, mogen leven, werken en recreëren.‘

Kim Bengtsen thrillerschrijver

Kim Bengtsen: ‘Vrijheid bestaat niet’

2020, nieuws, , , , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van 2020, 75 jaar Vrijheid in Lansingerland. 14 auteurs werkten aan deze verhalenbundel van Oostland Literair mee. De komende weken stellen wij ze graag aan je voor. In deze editie is dat thrillerauteur Kim Bengtsen (pseudoniem voor Arie van Driel). Hij schreef voor 2020 “De Afrekening”.

Waar gaat De Afrekening over?

‘Over haatgevoelens, die langzaam verdampen tot een roze walm. Over jaloezie en de rationele gevolgen daarvan en over het inlevingsvermogen van een twaalfjarige. De Afrekening: Menselijk en daarom zo herkenbaar.’

Wat versta jij onder vrijheid?

‘Vrijheid bestaat niet. Vrijheid heeft nooit bestaan en zal ook nooit bestaan. Vrijheid is meer dan een wereld zonder kunstmatig gecreëerde gewapende conflicten. Vrijheid is leven in een wereld waarin bijvoorbeeld RESPECT en SAAMHORIGHEID in hoofdletters worden geschreven. Vrijheid is jezelf kunnen zijn, zonder gedoe over, pakweg, geaardheid en afkomst. Die wereld bestaat niet. En zolang onder meer religies en verknipte ego´s bewust mensen tegen elkaar opzetten en driedelig grijs met een VVD-grijns het verschil tussen arm en rijk al graaiend in stand houdt, zal die wereld ook nooit bestaan. Vrede, die bestaat weer wel. Maar is slechts een stip op de wereldkaart.’        

Willem de Vreede: ‘Vrijheid is werkwoord!’

2020, nieuws, , , , ,

Op 11 maart is de boekpresentatie van de verhalenbundel 2020, 75 jaar vrijheid, waaraan 14 auteurs deelnemen. De komende weken stellen we ze aan jullie voor. Dit keer is dat dichter en auteur Willem de Vreede. Wat betekent 75 jaar vrijheid voor hem?

‘75 jaar vrijheid. Geboren in 1961 groeide ik op met de verhalen over de oorlog maar voor mijn gevoel was die oorlog als kind al van lang geleden. Mijn eerste echte confrontatie met de 2e wereldoorlog was een bezoek aan het oorlogsmuseum in Overloon. Daar zag ik als achtjarige een foto-expositie over de concentratiekampen. Kun je dat als kind bevatten? Nee, maar nu ruim 50 jaar later ook niet. Wel zie ik dat minderheden en mensen met ‘afwijkend’ gedrag, uiterlijk of seksuele voorkeur door de geschiedenis heen kwetsbaar waren en zijn voor achterstelling en vervolging.

Hoe het ook zij, die eerste confrontatie met de holocaust heeft behalve een diepe indruk achterlaten me ook bewust gemaakt van het gevaar en de waanzin van oorlog. De actualiteit met de oplopende spanning tussen de VS en Iran, het oplaaiende antisemitisme, radicaal Islamitische terreur en de diverse populisten die aan de macht zijn gekomen laten zien hoe kwetsbaar de rechtstaat, het fundament van onze vrijheid, wereldwijd en in Europa is.

75 jaar vrijheid moeten we blijven gedenken en ja, vrijheid is een werkwoord. Vandaar mijn verhaal over Westerbork, over het herinneringspad dat aangelegd is tussen het herinneringscentrum en kamp Westerbork. Langs het voormalig tracé, waar vandaan de treinen naar de concentratiekampen in het oosten vertrokken. Daar zijn om de 50 meter bielzen neergezet met daarop ieder transport vermeld. 93 treinen zijn er vertrokken, 107.000 mensen met een Joodse of Sinti achtergrond zijn afgevoerd naar Sobibor en vooral Auschwitz. 102.000 mensen zijn omgekomen in de kampen. Het is een verhaal, vooral voor  jongeren, in de hoop dat ook bij hen het besef doordringt dat we deze tragedie nooit mogen vergeten.